W Collegium Humanisticum UMK odbyło się spotkanie z amerykańską medioznawczynią prof. Natalią Mielczarek. Była dziennikarka z wieloletnim doświadczeniem, pracującą w School of Communication na Virginia Tech w Stanach Zjednoczonych, przedstawiła referat o graficznej satyrze politycznej. Jednym z poruszonych tematów było wizualne przedstawienie prezydenta Trumpa.
Spotkanie zostało zorganizowane przez prof. Marka Jezińskiego, kierownika Katedry Komunikacji, Mediów i Dziennikarstwa UMK. Prof. Natalia Mielczarek jest absolwentką szkoły podstawowej nr 8 im. Marii Skłodowskiej-Curie i V Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu. Jednak wyższe wykształcenie zdobyła w Stanach Zjednoczonych, gdzie obecnie prowadzi badania naukowe. Interesują ją memy, satyra polityczna i inne obrazy, mające wpływ na produkcję kultury wizualnej. W 2023 roku została opublikowana jej książka „The Trump Presidency in Editorial Cartoons”, w której analizuje wizualne przedstawienie obecnego prezydenta USA.
Początki badań, wyniki analizy i archetypy rysunków
Wygrana Trumpa w 2016 roku w wyborach prezydenckich, separacja rodzin na granicy, wizyta w Korei Północnej, pierwszy impaechment, pandemia i szturm na Kapitol USA. Wszystkie te wydarzenia były bardzo istotne dla prowadzonych przez prof. Mielczarek badań, bo dzięki nim powstała ogromna ilość memów. Medioznawczyni przeanalizowała część karykatur i opisała, jak ówczesny prezydent przedstawiany był przez jego zwolenników i przeciwników.
W grafikach tworzonych przez sympatyków Trumpa jest on często nieobecny, a jeśli obecny to jako bohater narodowy, skrzywdzony, niezrozumiany i źle traktowany przez opozycję. Natomiast z drugiej strony jest on wszechobecny, często jako super-łotr, niebezpieczny, niekompetentny i winny wszystkim zarzutom.
Prof. Mielczarek zaprezentowała jeszcze archetypy i ich historie w graficznej satyrze politycznej po wyborach prezydenckich w 2020 roku. Najpopularniejszym z nich jest władca, przedstawiający despotycznego króla, który manipuluje i grozi, żeby utrzymać się przy władzy. Kolejnym jest pomagier, który wspiera władcę i podziwia go (może nim być na przykład wyborca Trumpa). Ostatnim jest Heros – nadzieja na przyszłość Ameryki.
To tylko część informacji, którymi podczas spotkania podzieliła się medioznawczyni. W dzisiejszych czasach memy i graficzna satyra są jednym z najpopularniejszych sposobów wyrażania myśli, dlatego uważam, że warto zgłębić ten temat. Można to zrobić, między innymi sięgając po wspomnianą już wcześniej książką, autorstwa prof. Mielczarek.
Rozmowa
Po spotkaniu prof. Mielczarek udzieliła odpowiedzi na kilka pytań:
Dlaczego interesuje się grafikami?
Dlaczego fotoikony są wykorzystywane do tworzenia memów. Jak wygląda ten proces?
Czy do memów należy ostatnie słowo?
Czy graficzna satyra polityczna ma wpływ na młodych ludzi?
Na koniec prof. Mielczarek opowiedziała krótko o swojej nowej książce: