Wydana przez Muzeum Etnograficzne w Toruniu płyta „Muzyka ludowa z Kujaw i Pałuk”, otrzymała prestiżową nagrodę „Fonogram Źródeł 2012”. Konkurs, w którym oceniane są wydawnictwa prezentujące ludowe tradycje muzyczne, organizowanym jest przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej – Program 2 Polskiego Radia.
– Celem wydawnictwa jest promocja tradycyjnej muzyki Kujaw i Pałuk. Utwory przechowywane w Archiwum Działu Folkloru Muzeum Etnograficznego w Toruniu: przyśpiewki, piosenki taneczne, pieśni oraz tańce, zostały zarejestrowane w latach 50.-70. XX wieku – mówi Jakub Kopczyński z Muzeum. – Są one cenne ze względu na udział muzyków urodzonych jeszcze w XIX wieku. Wykonawcy to reprezentujący często przeciętny poziom muzyczny autentyczni wiejscy grajkowie i śpiewacy, którzy na co dzień zajmowali się gospodarzeniem, a nie muzykowaniem – przyznaje.
Głównym kryterium doboru muzyków była ich pamięć o dawnym repertuarze, a nie umiejętności muzyczne. Stąd dla współczesnego odbiorcy nagrania te mogą brzmieć bardzo surowo, wręcz archaicznie, zdarzają się bowiem muzykom wyraźne potknięcia, fałszywe dźwięki. Publikacja tych nagrań wydaje się jednak ważna, bo dokumentuje i przybliża mniej idealizowany, autentyczny obraz wiejskiej kultury muzycznej, stanowiąc pewną przeciwwagę dla większości propozycji nagraniowych realizowanych z udziałem wyselekcjonowanych, najzdolniejszych wiejskich artystów.
Dokumentację nagraniową dla Muzeum Etnograficznego zapoczątkował Roderyk Lange (w latach 1957-1966). W jego nagraniach dominują utwory związane z tańcem: przyśpiewki, piosenki taneczne oraz muzyka instrumentalna. Materiał zebrany przez późniejszych zbieraczy (Krystynę Pospiech-Tubaję, Ewę Arszyńską) jest bardziej różnorodny, zawiera nagrania pieśni lirycznych i obrzędowych. We wszystkich przypadkach rejestracji dokonywano na amatorskim sprzęcie, co wpłynęło na jakość techniczną nagrań. Mamy nadzieję, że świadomość dużej wartości dokumentalnej i historycznej tych nagrań pomoże słuchaczom w ich odbiorze.
Posłuchaj utworu „Czapnik” z nagrodzonej płyty
Źrodło: Muzeum Etnograficzne w Toruniu